Od pytań do kompasu: jak myślenie projektowe pomogło dziewczętom wytyczyć sobie ścieżkę po ukończeniu szkoły.

Dla wielu młodych kobiet kończących szkołę średnią przyszłość może wydawać się otwartym morzem – pełnym możliwości, ale także niepewności. Co mam robić? Kim chcę być? Jak podejmować decyzje, gdy wszystko wydaje się przytłaczające?

W odpowiedzi na tę rzeczywistość zespół edukatorów i osób pracujących z młodzieżą opracował skuteczne warsztaty oparte na myśleniu projektowym, zatytułowane „Map Yourself” (Nakreśl swoją przyszłość). Warsztaty, zaprojektowane specjalnie dla młodych kobiet znajdujących się na progu zmian, łączyły kreatywne ćwiczenia, metafory i eksperymenty z życia wzięte, aby pomóc uczestniczkom wyobrazić sobie swoją przyszłość i stworzyć jej prototyp.

Wyzwanie

Nastolatki często stają przed złożonymi decyzjami dotyczącymi edukacji, kariery i tożsamości, nie mając wystarczających narzędzi ani przestrzeni, aby swobodnie je rozważać. Programy doradcze są często zbyt ogólne lub zorientowane na karierę, nie wspierając emocjonalnych i eksploracyjnych aspektów dorastania.

„A co, gdybyśmy dały dziewczętom nie tylko odpowiedzi, ale lepsze pytania – i narzędzia do ich zgłębiania?”

To było pytanie przewodnie inicjatywy Map Yourself.

Proces: Design Thinking spotyka się z projektowaniem życia

💬 Faza 1: Empatia

Program rozpoczął się od słuchania – prawdziwego słuchania. Facylitatorzy przeprowadzili nieformalne rozmowy z uczennicami, pytając je o ich przemyślenia na temat przyszłości, obawy i potrzeby. Dziewczęta wyraziły wspólne zmagania:

• „Nie wiem, czego chcę, a czuję presję, żeby podjąć decyzję już teraz”.
• „Boję się podjąć złą decyzję”.
• „Czuję, że istnieje ścieżka, którą powinnam podążać, a nie ta, którą chcę”.

Ta faza ujawniła potrzebę emocjonalnego, nieliniowego podejścia do podejmowania decyzji.

📌 Faza 2: Definiowanie

Wyzwanie zostało sformułowane w następujący sposób:

„Jak możemy pomóc młodym kobietom podejmować decyzje życiowe z większą jasnością, pewnością siebie i samoświadomością – bez narzucania im konkretnego rozwiązania?”.

Facylitatorzy chcieli uniknąć tworzenia tradycyjnego narzędzia doradztwa zawodowego. Zamiast tego wyobrazili sobie doświadczenie mapowania podróży, oparte na myśleniu projektowym, ale skoncentrowane na osobistym znaczeniu.

💡 Faza 3: Pomysły

Czerpiąc inspirację z projektowania życia, opowiadania historii, a nawet kartografii, zespół stworzył koncepcję metaforycznej mapy, którą każda dziewczyna tworzyłaby dla siebie.

Kluczowe elementy obejmowały:

• Plecak doświadczeń (umiejętności, wspomnienia i wartości)
• Eksperymenty życiowe (małe kroki pozwalające sprawdzić pomysły dotyczące przyszłości)
• Rozdroża i objazdy (wizualne narzędzia pozwalające poruszać się w niepewności)
• Ćwiczenie „Kompas” służące do zdefiniowania podstawowych wartości i punktów odniesienia dla podejmowania decyzji

✍️ Faza 4: Prototypowanie

Każda uczestniczka warsztatów stworzyła na papierze swoją osobistą mapę, zawierającą ilustrowane symbole, słowa i ścieżki oznaczone kolorami. Nie wypełniały formularzy — projektowały swoje życie w wizualny, zabawny i intuicyjny sposób.

Uczestniczki stworzyły również „eksperymenty”, aby przetestować swoje ścieżki: wizyta na uniwersytecie, obserwacja kogoś w pracy, rozpoczęcie małego projektu w domu lub podjęcie się roli lidera w szkole.

🧪 Faza 5: Testowanie

Testowanie nie polegało tylko na uzyskaniu informacji zwrotnej – było doświadczeniem życiowym. Dziewczęta przeniosły swoje mapy do prawdziwego życia, używały kompasów do nawigacji po wyborach i wracały z refleksjami.

Jedna z uczestniczek powiedziała:

„Pomogło mi to zdać sobie sprawę, że nie muszę mieć wszystkiego zaplanowanego. Muszę po prostu spróbować czegoś i się uczyć”.

Inna zauważyła:

„Teraz rozumiem, że to nie moje decyzje mnie definiują. To ja definiuję swoją ścieżkę”.

Wpływ i wnioski

Warsztaty „Map Yourself” umożliwiły dziewczętom przejście od biernego przyjmowania porad do aktywnego projektowania swojego życia. Wiele uczestniczek zyskało jasność i pewność siebie, a edukatorzy dostrzegli nowe wymiary rozwoju i przywództwa.

Proces ten stał się planem rozwoju samoświadomości i odporności – nie tylko orientacji zawodowej.

Dlaczego to zadziałało

• Metafora uczyniła abstrakcyjne pojęcia namacalnymi
• Kreatywność odblokowała głębszą ekspresję siebie
• Prototypowanie rzeczywistych wyborów zmniejszyło strach przed porażką

Dlaczego ma to znaczenie dla kształcenia i szkolenia zawodowego oraz edukacji młodzieży

Map Yourself to innowacyjny model programów rozwoju zawodowego i osobistego. Dowodzi on, że doradztwo zawodowe nie musi być sztywne ani onieśmielające. Zamiast tego może być radosne, odkrywcze i głęboko wzmacniające.

Co dalej?

Zespół zajmuje się obecnie digitalizacją metodologii i poszukiwaniem partnerów, aby rozszerzyć warsztaty na szkoły, ośrodki młodzieżowe i organizacje pozarządowe. Wizja? Pokolenie młodych kobiet wyposażonych nie tylko w umiejętności, ale także we własną mapę, kompas i pewność siebie, aby z nich korzystać.